Zorientowałem się jakiś czas temu, że w środowisku ezoterycznym i magicznym w Polsce nie wiele jest rzeczowych materiałów na temat czarostwa, o ile możemy znaleźć sporo informacji o new age’owych i eklektycznych papkach “czarowniczych” o tyle praktycznie zero informacji o tradycyjnym czarostwie. Postanowiłem naprawić tę sytuację (z błogosławieństwem niektórych czarowników) tworząc ten wpis. Całość materiału stworzona została na podstawie wykładu jaki dała Sarah Ann Lawles dla Simon Fraser University w marcu 2015 roku. Zapraszam do lektury.

Podejmowano wiele prób zdefiniowania czym Tradycyjne Czarostwo jest odkąd pojęcie to zostało spopularyzowane przez internet i publikowane książki, jednak większość z tych definicji wydaje się zawierać jedynie to, czym czarostwo nie jest lub rzeczy wysoce dwuznaczne i zwodzące. Większość zwyczajowych definicji mówi, że czarostwo jest:

  • tradycjami magicznymi z Wysp Brytyjskich (Irlandia, Szkocja, Walia, Kornwalia, Anglia) ale na pewno nie Wicca,
  • europejskimi tradycjami magicznymi (germańskimi, celtyckimi, baskijskimi, włoskimi i greckimi), ale nie neopogaństwem lub rekonstrukcją wierzeń, i na pewno nie Wicca,
  • długą ustanowioną tradycją magiczną, zazwyczaj nawiązującą do dziedziczonego czarostwa (hereditary witchcraft), stającą się później folk magią albo kategorią dziedziczonych umiejętności psychicznych – zarówno fikcyjnych jak i niefikcyjnych
  • i ostatnia, najbardziej zwodnicza: nie Wicca, nie neopogaństwo, nic promieniującego miłością i dobrem (fluffy), nie religia, a jedynie “rzemiosło” lub “umiejętność” czarostwa zazwyczaj praktykowana przez samotnych czarowników/czarownice (solitaries)

Definicja I – “Tradycyjne Czarostwo”

Współczesne czarownictwo, folk magia lub duchowa praktyka bazująca na praktykach i wierzeniach czarowniczych w Europie i koloniach z okresu epoki nowożytnej wahającej się między 1500 a 1800 rokiem. Wierzenia i praktyki były zazwyczaj przedchrześcijańskimi resztkami antycznego poganizmu i animizmu, który przetrwał do wczesnego okresu nowożytnego dzięki opowieściom, bajkom, balladom, piosenkom, wierszykom, przesądom, wiejskim obrządkom i różnym grimuarom. Jakkolwiek naprawdę żyły praktykujące czarownice, folk czarownicy i magiczne grupy w tamtym okresie, to jednak ich praktyki i wierzenia były zabarwione katolicką, chrześcijańską mitologią – nawet jeśli pozornie pokryte były pogaństwem. Nie oznacza to, że istnieje jakaś dawno ustanowiona tradycja z nieprzerwaną linią czarownic praktykujących z pogaństwem, raczej znaczy to, że jedynie mały fragment tego czym tradycja “mogła być” zostało zachowane, nawet jeśli te czarownice i przesądni wieśniacy nie mieli o tym pojęcia (a w większości przypadków tak właśnie było). Cunning Folk jest świetnym przykładem przetrwania części tradycji nawet do połowy lat 90′ w wiejskich obszarach Wysp Brytyjskich.

Definicja II – “Współczesne Tradycyjne Czarostwo”

Tradycyjne Czarostwo jako współcześnie akceptowane jako pojęcie nawiązujące do specyficznej ścieżki magicznej i tradycji w niej, która nie istniała aż do początku 2000 roku. Przed tym okresem nie istniała literatura, ani grupy używające tej nazwy w sposób w jaki używana jest obecnie, ale wiele elementów współczesnego czarostwa pochodzi z okresu od 1950 do 1970 roku. Te wcześniejsze wpływy pochodzą od autorów takich jak Robert Cochrane, Paul Huson, Joe Wilson, Robert Graves i Victor Anderson. Późniejsi najpopularniejsi autorzy, których wpływy leżą u podstaw współczesnej definicji Tradycyjnego Czarostwa to tworzący w okresie 1980-2000 E. J. Jones, Michael Howard (periodyk The Cauldron), Nigel Jackson, Nigel Pennick, Andrew Chumbley (po 2000 roku) i Daniel Schulke (również po 2000 roku) – wszyscy późniejsi autorzy bazują na wymienionych osobach. Są również bardziej współcześni twórcy internetowi, którzy mają teraz swoje małe kulty podążających za nimi ludzi dzięki ciężkiej pracy wspominanych mężczyzn żyjących wcześniej. Większość współczesnych praktyków twierdzących, że praktykuje Tradycyjne Czarostwo jest głównie pod wpływem Sabbatic Witchcraft Chumbley’a, pism Roberta Cochrane’a i praktyk oraz wierzeń Paula Husona zawartych w jego pracy Mastering Witchcraft.

Wszystkie inne magiczne i czarownicze tradycje nie bazujące na nowożytnym czarostwie, współczesnym tradycyjnym czarostwie lub Brytyjskim tradycyjnym czarostwie (Wicca) należą bardziej do kulturowych folk wierzeń, religii, szamanizmu i animizmu niż do prawdziwego tradycyjnego czarostwa.

Podsumowanie

Kiedy ludzie zaczynają interesować się Rzemiosłem, pierwszym co robią szukając informacji o tradycyjnym czarostwie jest spotkanie się ze wspomnianymi wyżej autorami i ich dziełami. Coś, czego nie wiedzą to, że Tradycyjne Czarostwo jest dużo, dużo większe niż jakakolwiek tradycja. Jest to parasol pojęć takich jak “pogaństwo” lub “rekonstrukcja”, który jest schronieniem dla setek tradycji i praktyk. Tradycyjne Czarostwo, jeśli nie nawiązuje do specyficznej tradycji (1734, Klan Tubal-Kaina, Cultus Sabbati, Feri Andersona) jest parasolem terminów dla różnych tradycji czarowniczych – część z nich bazuje na kulturze (spaecraft, seidr, brujeria, stregoneria); część bazuje na rodzaju praktyki (ogrodowe czarostwo, zielone czarostwo, kuchenne czarostwo) i może być odnalezione w innych tradycjach jako ich integralna część. Ostatnie z nich, to te będące osobistą tradycją unikalną dla jednostki. Tradycyjne Czarostwo to nie jedynie to, czym czarostwo “mogło być” wieki temu, ale to, czym “było”, o czym wiemy z dokumentów, ustnych przekazów i praktyk, które przetrwały.

Większość ścieżek Tradycyjnego Czarostwa wywodzi się z Europy, ale nie wszystkie. Kluczowymi podobieństwami będą tu praca i komunia z duchami, związek z naturą, kult przodków, pewien poziom animizmu i zdecydowane użycie magii ludowej (magii niskiej) w opozycji do magii wysokiej, ale niektóre tradycje również stosują techniki magii wysokiej. Ogólnie uważam, że Tradycyjne Czarostwo jest głównie ścieżką dla samotników, rodzin i małych grup. Coś co wyróżnia je jest ugruntowanie swojej praktyki na podstawie starych opowieści i legend – śpiewów, inkantacji, ballad, przesądów, udokumentowanych praktyk i rytuałów… Tymczasem, wiele Tradycyjnych Czarownic postrzega Wiccan i Neopogan jako praktykujących ceremonialną tradycję wraz ze współczesną tradycją – tworzą w ten sposób może niekoniecznie fałszywą tradycję ludową, ale rytuały i wierzenia osadzone są i pochodzą z współczesności. Podczas gdy, większość praktyk tradycyjnych czarownic sięga średniowiecza, a nawet dalej. Tak więc, jeśli kiedyś usłyszysz o jakiejś tradycji lub grupie, które oświadcza, że posiada linię przekazu sięgającą nieprzerwanie tysiące lat wstecz – nie wierz temu.